Στον σύγχρονο εμπορικό κόσμο , το φώς κατέχει σημαντικό ρόλο και η κατάλληλη σχεδίαση του φωτισμού ενός καταστήματος , αποτελεί αξιοσημείωτο παράγοντα επιτυχίας σε ένα εμπορικό κατάστημα .
Ο εμπορικός φωτισμός αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της διαμόρφωσης της βιτρίνας ενός καταστήματος και της έλξης του πελάτη σε συνδυασμό με καλή φωτισμένη όψη των εμπορευμάτων , να εισέλθει στο κατάστημα . Επιπλέον ο ενδεδειγμένος φωτισμός για κάθε είδος εμπορικού καταστήματος , επηρεάζει την ψυχολογία του πελάτη και τη διάθεση του να παραμείνει , αλλά συμβάλει και στην καλή ψυχολογία των υπαλλήλων και την αποδοτικότερη συνεργασία μεταξύ τους .
Πολλές φορές , ο φωτισμός του εσωτερικού χώρου, των προθηκών και εν γένει όλων των χώρων ενός καταστήματος , του προσδίδουν μια ξεχωριστή και διακριτή παρουσία,που ξεχωρίζει , δίνοντας της μια διακριτή ταυτότητα και μοναδικότητα ανάμεσα σε συναφή καταστήματα .Ωστόσο δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι αν και ζωτικής σημασίας , ο φωτισμός είναι εξαιρετικά ενεργοβόρος ,αφού το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας των καταστημάτων αντιστοιχεί στο 30%με 40% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας .
Βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη σχεδίαση του φωτισμού ενός εμπορικού χώρου
- Η διάταξη των διαφόρων επίπλων του καταστήματος όπως ράφια , προθήκες , πάγκοι ώστε να εναρμονίζονται με την αρχιτεκτονική του χώρου σε συνδυασμό με τα αντίστοιχα φωτιστικά .Για παράδειγμα , αν είναι ένα πολυτελές κατάστημα να γίνεται αντιληπτό εκ πρώτης όψεως.
- Χρωματική απόδοση των φωτιστικών , ώστε να αποδίδει τα σωστά χρώματα στα εμπορεύματα και να μην δημιουργεί εσφαλμένη εντύπωση στον πελάτη .Για παράδειγμα,το μαύρο ένδυμα εσφαλμένα να δείχνει γκρι ή ανθρακί .
- Σωστή εκμετάλλευση του φυσικού φωτισμού , είτε για την εξοικονόμηση ενέργειας , είτε για την εναρμόνιση με τον υπόλοιπο τεχνητό φωτισμό και σωστή ενσωμάτωση.
- Απευθείας ή εξ αντανακλάσεως θάμπωση που δημιουργεί οπτική δυσφορία στον χρήστη, από την υπερβολική ή ανεξέλεγκτη φωτεινότητα .
- Φωτεινή μαρμαρυγή , δηλαδή η αυξομείωση της φωτεινής έντασης των φωτιστικών που μπορεί να προκαλέσει ζαλάδες και άλλα συμπτώματα και να επηρεάσει αρνητικά την ψυχολογία των ανθρώπων που βρίσκονται στο χώρο.
- Άνιση κατανομή , με εναλλασσόμενα μοτίβα μεγάλων εντάσεων και μεγάλων σκιάσεων .Αυτές οι δυσμορφίες στο φωτισμό πρέπει να αποφεύγονται , τουναντίον θα πρέπει να προσαρμόζεται πλήρως στην αρχιτεκτονική διαμόρφωση του χώρου.
- Επιφανειακή ένταση φωτισμού στις οριζόντιες και κάθετες επιφάνειες του καταστήματος.
- Σημεία εστίασης της προσοχής , με τη χρήση φωτιστικών τύπου σποτ , σε μια βιτρίνα ή προθήκη ή ένα πίνακα προσφορών, που θα τραβάει την προσοχή του πελάτη, κάνοντας τον να εστιάσει στο συγκεκριμένο χώρο.
- Ανάδειξη της υφής , του σχήματος ενός αντικειμένου ή εμπορεύματος , ή ανάδειξη των προσώπων και αποφυγή σκιάσεων και παραμορφώσεων .Για παράδειγμα, σε ένα κατάστημα καλλυντικών, ο έντονος φωτισμός έχει σαν αποτέλεσμα να δημιουργεί βαθιές σκιάσεις και αντιθέσεις στα πρόσωπα τω πελατών , ενώ ο διακριτικός φωτισμός , αναδεικνύει τα χαρακτηριστικά αποκρύπτοντας τις μικρές ατέλειες .
- Τα χαρακτηριστικά των επιφανειών, όπως η υφή ,το χρώμα και η ανακλαστικότητα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Για παράδειγμα, οι ανοικτόχρωμες επιφάνειες ελαχιστοποιούν την ανακλώμενη θάμβωση , ενώ αντίθετα οι σκουρόχρωμες ερεθίζουν το ενδιαφέρον του παρατηρητή.
- Ειδικά χαρακτηριστικά ενός χώρου που θα πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψιν .Για παράδειγμα, χώροι που φιλοξενούν ζώα ή αρχαιολογικοί χώροι που χρειάζονται πολύ χαμηλό φωτισμό για την προστασία των εκθεμάτων.
- Σκιάσεις που αποκρύπτουν τα ειδικά χαρακτηριστικά ενός εμπορεύματος. Οι σημειακές πηγές φωτισμού όπως οι λαμπτήρες πυράκτωσης(τύπου σποτ)ή υψηλής εκκένωσης, μπορούν να δημιουργήσουν έντονες σκιάσεις ενώ οι γραμμικές πηγές φωτισμού, όπως οι σωληνωτοί λαμπτήρες φθορισμού δημιουργούν πιο διάχυτες σκιάσεις.
- Ευελιξία και έλεγχος του συστήματος φωτισμού από το προσωπικό του καταστήματος .Η επιτυχία ενός συστήματος φωτισμού , οφείλεται και στο σωστή προσαρμογή του κάθε φορά , στο φυσικό φωτισμό και στην κατάλληλη ώρα .Για παράδειγμα, μια καφετέρια που λειτουργεί από το πρωί μέχρι αργά το βράδυ, δεν χρησιμοποιεί τα ίδια φωτιστικά . Είτε με τη χρήση dimmer αυξομειώνει κάποια ,είτε επιλέγει να ανοίγει διαφορετικά φώτα ανάλογα με τις ανάγκες του πελάτη , που πίνει τον καφέ του το πρωί ή διασκεδάζει το βράδυ .
- Οι πολλές ώρες λειτουργίας των καταστημάτων, σε συνδυασμό με το κόστος συντήρησης των φωτιστικών που επιλέγονται κάθε φορά .
Πηγή : Διπλωματική εργασία Ευάγγελος -Νικόλαος Μαδιάς